Definitions

Πριν λίγους μήνες, όταν ζούσα στο Νησί, η μόνιμη απορία των «ξένων», σαν μάθαιναν ότι είμαι Έλληνας, ήταν «τι κάνουμε ως έθνος για να βγούμε από την ύφεση». Απορία λογική, ψύχραιμη και, κυρίως, πρακτική. Τον υπήκοο της Λίτσας βλέπεις, δεν τον ενδιέφερε γιατί έφτασες σε αυτή την κατάσταση, αλλά πως θα ξελασπώσεις από αυτή.

Γυρίζοντας πίσω στην Ελλάδα κατάλαβα ότι ο ένας χρόνος απουσίας μου δεν πήγε την όλη συζήτηση ένα βήμα πιο πέρα. Κοντολογίς, αντί να έχουμε προχωρήσει με βήμα γοργό στο «τι θα κάνουμε» εμείς ως έθνος, ασχολούμασταν ακόμη με το ποιος έφταιγε και ποιος μας έφτασε ως εδώ. Χωρίς να έχω καμιά απολύτως διάθεση να υποτιμήσω το γεγονός της ίδιας της ευθύνης – ιστορικής ή μη – και προπάντων της σημασίας της απόδοσης δικαιοσύνης – τόσο για λόγους παραδειγματισμού, όσο και για λόγους ουσίας – δεν μπορώ παρά να σκέφτομαι πόσο ουτοπικοί παραμένουμε ως ενεργοί πολίτες!

Σαν να μην έφτανε αυτό, οι τελευταίες μου στρατιωτικές εμπειρίες ενέτειναν μια νοσηρή ιδέα που είχα για το μέσο Έλληνα, κόβοντας σχεδόν βίαια κάθε ελπίδα για το βραχυπρόθεσμο μέλλον. Για παράδειγμα, χαρίσματα όπως η αυτοκριτική, ο ορθολογισμός και η υπακοή είναι πέρα για πέρα άγνωστα σε μια κρίσιμη πλειοψηφία του λαού (παραδοχή στην οποία κατέληξα με ένα ήδη ευνοϊκά μεροληπτικό δείγμα). Οι ελλείψεις αυτές οδηγούν αυτόματα σε συντηρητικές, ακλόνητες και μη-συνεκτικές κοινωνίες, οι οποίες αδυνατούν να ακολουθήσουν ακόμα και τους πιο απλούς κανόνες (βλ. καπνιστικό νόμο).

Ας υποθέσει κανείς ότι βρίσκεται μπροστά σε ένα θύμα δολοφονικής απόπειρας  που ψυχορραγεί. Το μέγα ερώτημα – σχεδόν ρητορικό – θα αποτελεί πάντα αν πρέπει να τον πάμε άμεσα στο νοσοκομείο, ή να λύσουμε πρώτα το έγκλημα. Άραγε όταν υστερούμε ακόμη και στο να ορίσουμε ένα πρόβλημα, μπορούμε να υποστηρίζουμε ότι είμαστε σε θέση να το αντιμετωπίσουμε;