Semantics^15

Πάμε σήμερα αρκετά χρόνια πίσω. Βρισκόμαστε στο σωτήριο έτος 1997. Στην Ελλάδα ο Παπανδρέου μας έχει αφήσει χρόνους, οι εποχές της διακυβέρνησης Λιάνη φαίνονται να έχουν περάσει ανεπιστρεπτί, ο Σημίτης έχει έρθει στην εξουσία, και η Ελλάδα αρχίζει να κινείται στους ρυθμούς του Χρηματιστηρίου και του Ακάλυπτου (μορφή επιτομή της ύστερης νεοελληνικής κουλτούρας, ο οποίος όλως τυχαίως γυρίζει στις κινηματογραφικές αίθουσες με πρωταγωνιστή τον υπερφίαλο και αμετροεπή Φιλιππίδη). Εντάχθηκες στη γενική εικόνα; Όχι να ενταχθείς… γιατί σε αυτή ακριβώς την περίοδο εξελίσσεται το σημερινό μας… Semantics!

Αγαπητοί μου, θέλω να σας υπενθυμίσω ότι τον καιρό εκείνο, τα στρατευμένα τραγούδια αποτελούσαν σαφώς μια μειοψηφία. Μην κοιτάς τώρα που και η τελευταία τραγουδιάρα-το-παιζω-και-λίγο-ΣΥΡΙΖΑ αμολά ένα άσμα για την ύφεση και την ευρωπαϊκή πολιτική κρίση και το παίζει σουφραζέτα! Λίγες ήταν οι ερμηνεύτριες τότε που θα πρόσταζαν το μπούστο τους και θα μίλαγαν σχεδόν προφητικά για το δυσοίωνο μέλλον αυτής της χώρας, τόσο οικονομικά, όσο και πολιτικά. Η Καιτούλα η Γαρμπή, όμως, υπήρξε σίγουρα μία από εκείνες, η οποία παρέα με τον λαϊκό τροβαδούρο της επανάστασης Αντώνη Βαρδή και υπό την καθοδήγηση του μέγιστου μαέστρου Φοίβου, τραγούδησε το ηρωικό πλέον κομμάτι «Η Πατρίδα μου».

Το τραγούδι είναι μια μομφή στο πολιτικό κατεστημένο της μετά-Παπανδρεϊκής Ελλάδας, ένα γνήσιο μανιφέστο ενάντια στη φαινομενικά κοινωνικά προσαρμοσμένη πολιτική του ΠΑΣΟΚ, ένας καταγγελτικός απολογισμός της θητείας Παπανδρέου, μια πρώτη εκτίμηση της κυβέρνησης Σημίτη και μια μελανή πρόβλεψη για το πολιτικό μέλλον αυτού του τόπου (τύφλα να έχει ο Νοστράδαμος και ο Παΐσιος μαζί ένα πράγμα). Από τον στίχο κιόλας «πνίγεις μες στο ψέμα σου την ακριβή μου ελπίδα» βιώνει κανείς το παράπονο του μέσου Έλληνα, που απηύδησε από τη διακυβέρνηση του τόπου από την κουστωδία μιας αεροσυνοδού της Ολυμπιακής, ενώ λίγο πιο κάτω με το «κάρφωσες στην πλάτη μου με το ίδιο σου το χέρι, μέρα μεσημέρι» κατακεραυνώνει και την ύπουλη άνοδο του Σημίτη, μετά από διαδοχικά γεύματα, στα οποία ο Πάγκαλος φέρεται να πήρε ίσα με δέκα κιλά.

Το ρεφραίν άμεσο, χωρίς κανένα περιθώριο αμφισβήτησης των στρατευμένων προθέσεων του συνθέτη: «Είσαι ο ήλιος που έχει γίνει επικίνδυνος και κάθε μέρα καίει την επιδερμίδα μου», με τις αναφορές στο σύμβολο του ΠΑΣΟΚ να είναι πιο στέρεες και σαφείς από ποτέ. Μια ακόμα μομφή ενάντια στον σχετικά νέο πρόεδρο του Κινήματος είναι το «απ’ τους πολλούς πολιτικούς κι εσύ είσαι ένας από αυτούς, που ξεπουλάνε μ’ ευκολία την πατρίδα μου», με τα περιστατικά όπως το θέμα με τον Οτσαλάν και το παρ’ ολίγον θερμό επεισόδιο στα Ίμια να υφέρπουν πίσω από τις φαινομενικά αθώες λέξεις.

Το δεύτερο κουπλέ είναι εμφανώς προφητικό, αφού μας εισάγει μια δεκαετία περίπου αργότερα. Ο «ήλιος» έχει γίνει τόσο επικίνδυνος, ο οποίος με το λαμπάδιασμα μιας «δάδας» που φρόντισε να τα κάνει ολοκαύτωμα, συνετέλεσαν στο σκηνικό του τρόμου που περιγράφει η Καιτούλα. Η ερμηνεύτρια κλαίει πλάι στο κλαρίνο που ακούγεται στη γέφυρα «ζωγραφισμένος είναι πια στα μάτια μου ο πόνος», ενώ η αποκορύφωση έρχεται με το «κοιτώ πως μας κατάντησε στο πέρασμά του ο χρόνος, και με πιάνει τρόμος».

Κλείνοντας, θα ήθελα να τονίσω ότι η Γαρμπή δεν κάνει το στρατευμένο της ντεμπούτο με αυτό το πόνημα! Ήδη από το 1993 με το «Ελλάδα Χώρα του Φωτός», η Καίτη βγαίνει στην Ευρώπη, τονίζοντας την πηγή της Ελληνικής Ασθένειας, κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου στους Ευρωπαίους για τα χρόνια που θα ακολουθήσουν. Αλλά ποιος άκουγε την Καιτούλα; Οέοοο; Κανείς απαντώ εγώ.  Ας τα λουστούμε τώρα…