Σκέψεις

Το ανθρώπινο είδος αρέσκεται σε διλήμματα  του κάνουν τη ζωή πιο ιντριγκαδόρικη, υπερτονίζοντας τη δραματικότητα της επιλογής που παίρνει τιμές 0 και 1, ως άλλη ψευδομεταβλητή. Η ζωή είναι γεμάτη τέτοια διλήμματα  μερικά εκ των οποίων έχουν όντως μια κάποια αξία, ενώ άλλα είναι τόσο κίβδηλα, όσο και τα κίνητρα εκείνων που τα θέτουν ως τέτοια. Τα διλήμματα ακροβατούν πάντα – μα πάντα – ανάμεσα στα άκρα, αυτό είναι και εν τέλει το νόημα τους, σαν τη λειτουργία ενός διακόπτη που από τη μία ανάβει και από την άλλη σβήνει το φως. Καλό ή κακό, μαύρο ή άσπρο, βουνό ή θάλασσα, δημοκρατία ή δικτατορία…

Τις τελευταίες μέρες παρακολουθώ με απορία τα τεκταινόμενα γύρω από τη σύλληψη των νεαρών τρομοκρατών. Διαβάζω τα ειδησεογραφικά sites, χαζεύω τα tweets πολλών χρηστών στο Internet και παρακολουθώ τις ενημερωτικές εκπομπές στην τηλεόραση. Με αυτό τον τρόπο καταφέρνω βήμα-βήμα να συνθέσω την παλέτα της ελληνικής κοινωνίας, η οποία μέσα στην ύφεση που διανύει φαίνεται να έχει χάσει και την τελευταία σταγόνα ορθολογικότητας που διέθετε.

Ας βάλουμε τα δεδομένα κάτω! Έχουμε τέσσερα παιδιά που συλλήφθηκαν με τη κατηγορία της ένοπλης ληστείας με όμηρο σε μια τράπεζα στην Κοζάνη. Από διασταυρώσεις αποτυπωμάτων και λοιπού γενετικού υλικού ταυτοποιήθηκε ότι έχουν σχέση με μία τρομοκρατική οργάνωση νέας κοπής που πριν λίγο καιρό επιχείρησε ένα τρομοκρατικό χτύπημα σε γνωστό πολυκατάστημα. Ένας εκ των συλληφθέντων ήταν καρδιακός φίλος του ατυχή Γρηγορόπουλου που εκτελέστηκε εν ψυχρώ το Δεκέμβρη του 2008 από έναν αστυνομικό στα Εξάρχεια (ο συλληφθέν ήταν μάλιστα και αυτόπτης μάρτυρας στη δολοφονία). Ο εν λόγω νεαρός είναι απόγονος γνωστής εύπορης οικογένειας των Βορείων Προαστίων. Η Ελληνική Αστυνομία δημοσίευσε ηλεκτρονικά επεξεργασμένες φωτογραφίες των συλληφθέντων, στις οποίες ήταν εμφανή σημάδια κακοποίησης που έγιναν είτε κατά τη διάρκεια της σύλληψης, είτε σε ύστερο στάδιο (αυτό μάλιστα έχει γίνει αντικείμενο δικαστικής έρευνας). Αυτά είναι σε γενικές γραμμές τα στοιχεία που διαθέτουμε.

Για να προχωρήσω στη στοιχειοθέτηση των όσων πω παρακάτω, ας κάνουμε κάποιες παραδοχές που θα αποδεχτούμε ως ex nihilo αξιώματα, διότι αλλιώς δεν μπορούμε να έχουμε κοινό τόπο διαλόγου. Πρώτον, η βία οποιασδήποτε μορφής είναι κατακριτέα σε μια δημοκρατική κοινωνία. Δεύτερον, η λαϊκή δυσαρέσκεια οφείλει να εκφράζεται μέσα από νόμιμες διαδικασίες, σεβόμενη τα δικαιώματα της πλειοψηφίας. Τρίτον, η πλειοψηφία είναι σαφώς ο γνώμονας οποιασδήποτε πολιτικής πράξης, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι η μειοψηφία οφείλει να παραγκωνίζεται στο βωμό της πλειοψηφίας.

Η λαϊκή οργή σε μια κοινωνία που δοκιμάζεται για πέμπτο συνεχόμενο χρόνο στην ύφεση είναι κάτι απόλυτα αναμενόμενο. Ποια όμως πρέπει να είναι η διέξοδος έκφρασης αυτής της δυσαρέσκειας; Προσωπικά μιλώντας είμαι απέναντι σε οποιαδήποτε μορφή άσκησης βίας, ακόμα κι αν κάποιες φορές ενδόμυχα μπορεί και να χαιρόμουν αν αυτή διοχετευόταν σε άτομα που φέρουν μεγαλύτερη ευθύνη για τη σημερινή πολιτική και οικονομική κατάσταση. Το δικαίωμα της ζωής είναι αναφαίρετο και δεν μπορώ να επιτρέψω σε κανέναν να το καταπατά, όσο ιδεολογικά φορτισμένος και να είναι ο σκοπός του. Από αυτή τη σκοπιά ποτέ δεν θα μπορέσω να είμαι πλάι σε αυτά τα παιδιά. Μπορώ να κατανοήσω τους παράγοντες που τους ώθησαν σε αυτές τις επιλογές (σε μεγάλο βαθμό και να εξηγήσω), αλλά δεν πρόκειται ποτέ να τους συμμεριστώ ή να τους δικαιολογήσω. Αξίζει να σημειώσω ότι δε θεωρώ διόλου παράξενο το γεγονός πως αυτά τα παιδιά προέρχονται από ιδιαίτερα εύπορες οικογένειες, με ό,τι αυτό μπορεί να συνεπάγεται.

Στην αντίπερα όχθη, δεν μπορώ επίσης να συνταχθώ με τις εικόνες τεσσάρων παιδιών που εμφανίζονται εμφανώς κακοποιημένα. Πόσο μάλλον δε όταν η Αστυνομία επιλέγει να κάνει επεξεργασία των φωτογραφιών επιπέδου ερασιτέχνη, λειτουργώντας έμπρακτα εκδικητικά απέναντι τους. Το αν οι μώλωπες έγιναν πριν ή μετά τη σύλληψη μένει να αποδειχθεί, το γεγονός όμως του δόλου εκ μέρους της ΕΛ.ΑΣ. μένει, ανεξαρτήτως του όποιου δικαστικού πορίσματος.

Η κοινωνία από την άλλη είναι μοιρασμένη, ενώ για πολλούς στέκει αδιανόητο να είσαι ενάντια και των παιδιών, αλλά και της αστυνομίας (το γιατί ακόμα το ψάχνω!). Τα διλήμματα που λέγαμε είναι και πάλι εδώ, προσδιορίζοντάσε είτε χρυσαυγίτη, είτε αναρχικό, ανάλογα με το ποια πλευρά θα διαλέξεις. Η τυχόν επιλογή ενός ορθολογικού δημοκρατικού πολίτη λείπει, είτε γιατί η «αγανάκτηση» μας δε μας το επιτρέπει, είτε γιατί δε συμφέρει το πολιτικό σύστημα, είτε γιατί εν τέλει ο Έλληνας πολίτης στερείται σύνθετης και αναλυτικής σκέψης. Από αυτές τις μικρές, όμως, λεπτομέρειες μπορείς να καταλάβεις ότι ο δρόμος της ύφεσης προβλέπεται μακρύς…