Πέρα και πίσω απ'τα βιβλία

Οι εικόνες που δημιουργούμε για το παρελθόν μας είναι ρομαντικές, σχεδόν θολές από τη πολύ χρυσόσκονη. Για εκείνους τους ανθρώπους που πέρασαν από τη ζωή μας και μας επηρέασαν οριακά ή και θεμελιακά. Στη τελική, τι ορίζει την επανάσταση, παρά μια τελευταία σταγόνα που κάνει το ποτήρι να ξεχειλίσει;

Όταν την αναλογίζομαι, σπάνια είναι η αλήθεια, νομίζω ότι ίσως και να είχα πλάσει μια εικόνα που μπορεί και να μην ανταποκρινόταν καθ’ ολοκληρία στη πραγματικότητα. Γι’ αυτό, όμως, έχουμε τις ηρωικές φιγούρες. Σίγουρα όχι για να κοσμούν τη διάφανη θήκη του πορτοφολιού μας, αλλά να στέκουν εκεί … στο εικονοστάσι της σκέψης μας.

Σαν την έβλεπες πρώτη φορά, δεν θα σου γιόμιζε και πολύ το μάτι. Κοντή, μάλλον, γυναίκα με γκριζαρισμένο μαλλί πλεγμένο πλεξούδα μέχρι τα καπούλια της. Το πρόσωπο αισθητά γερασμένο και αφημένο. Κρέμα θαρρώ πως δεν είχε αγγίξει ποτέ το γυναικείο της δέρμα. Οι ρυτίδες μαρτυρούσαν την ταλαιπωρία που λόγιζες ότι είχε περάσει στα κρατητήρια της Ασφάλειας, τότε, επί Χούντας. Η φούστα, εκείνη η Εξαρχιώτικη, κάλυπτε όλα της τα σκέλια που είχαν μεστώσει θαρρούσα από τη χαρά του ολοκληρωμένου έρωτα … όχι του ευτελή, αλλά εκείνου που σε σιάχνει ως άνθρωπο. Κι εκεί, στη καρέκλα του γραφείου σταυροπόδι, φούμαρε το τελευταίο της τσιγάρο. Τα Cooper είχαν νόμιζες ποτίσει το τελευταίο κύτταρο του κορμιού της, κάπνιζε δε κάπνιζε είχε καλύψει δυο ζωές.

Δεν απαίτησα ποτέ να μου μάθει τίποτα. Τα γράμματα δεν ήσαν να κλίνεις το λύω, ούτε να πετυχαίνεις διάνα στις χρονικές εγκαταστάσεις. Γραμματιζούμενος άνθρωπος ήσουν βλέπεις όταν κατάφερνες να συλλογιέσαι ελεύθερα και μεστά. Να κατέχεις γνώμη είναι αρετή. Το να σαι ικανός και να τη στοιχειοθετείς είναι βάλσαμο. Πλάι της μπόρεσα να πω την Αντιγόνη ένα εγωιστικό κακομαθημένο πλάσμα που λαχτάραγε την προσοχή, μια επαναστάτρια χωρίς αιτία. Μα όσο κι αν άλλαξα γνώμη με τα χρόνια, το ζητούμενο πάντα ένα … ένα παιδί που δεν φιμώθηκε, αλλά του επιτράπηκε να ψελλίσει τη διαφορετική του αλήθεια. Κείνη που νόμιζε τότε, κείνη που η επαναστατική νιότη συχνά προστάζει.

Για ένα πράγμα στεναχωρήθηκα πιότερο από καθετί. Την επόμενη χρονιά, η υγεία της χειροτέρευσε. Θες τα χρόνια, το τσιγάρο, δεν ξέρω τι … αλλά ποτέ δεν είχα την ευκαιρία να ακούσω τη μεταπολεμική ιστορία της Ελλάδος από τα στόμα της. Να περπατήσω για λίγο μέσα στα στενά της Τοσίτσα πριν και μετά το τάνκς. Να ουρλιάξω στα χωράφια της Κύπρου μετά τον Αττίλα. Να ζητωκραυγάσω κάτω από ένα αεροπλάνο εκ Παρισίων.

Έλλειψη μεγάλη σας λέω! Παρά ταύτα ευχαριστώ…