Η αφόρητη αγένεια μιας κατά τ'άλλα ευγενικής ερώτησης

Λένε ότι κάθε ανθρώπινη πράξη - πλην των εμφανώς μονοσήμαντων – έχει κι ένα δεύτερο επίπεδο ανάγνωσης. Ενίοτε, σαν σχολιαρόπαιδα που χαζεύουν ένα ανοικτό βιβλίο, μπορούμε να διακρίνουμε και τρίτα και τέταρτα επίπεδα που σπάνια τους δίνουμε την πρέπουσα σημασία. Βλέπετε, η κάθε ενέργεια, ακόμα και η όποια λέξη φέρουν πάντοτε ένα ειδικό και ηθικό βάρος. Το ζήτημα είναι ότι αυτό το βάρος δεν προσδιορίζεται μονομερώς από τον άνθρωπο πομπό, αλλά κυρίως από τη κοινωνία οικοδεσπότη. Ο δέκτης κι εδώ αλλά και σε τόσες άλλες περιπτώσεις…απλά διερωτάται.

Καθώς η παρατήρηση είναι πάντα η αρχή της επιστημονικής έρευνας, πρόσεξα ότι τη περίοδο που βιώνω μια αισθηματική σχέση, οι φίλοι σπεύδουν να με ρωτούν συνεχώς εάν όλα πάνε καλά. Η ερώτηση αυτή έρχεται ευθύς αμέσως, με ελάχιστες άλλες να προπορεύονται ως ουσιωδώς πιο σημαντικές. Χωρίς να θέλω να μειώσω το ενδιαφέρον που έχουν οι φίλοι μου για τη μακροημέρευση της ερωτικής μου ζωής, νομίζω ότι η εν λόγω πρόταση φέρει μια βαθύτερη κοινωνιολογική ερμηνεία. Κάποιος βέβαια θα μπορούσε να αντιπροτείνει, ότι το ενδιαφέρον τους εκδηλώνεται από το γεγονός και μόνο ότι γενικά στο ερωτικό παρελθόν μου μπορεί να υπήρξα ατασθαλής με ενδείξεις που δεν θα βοηθούσαν στην ευόδωση μιας υγιούς ερωτικής και μόνιμης σχέσης. Παρότι αυτό δεν θα έλεγα ότι είναι το γεγονός, συνεχίζει να είναι παράξενο ότι την ίδια ερώτηση μπορεί να κάνω κι εγώ σε φιλικά ομοφυλόφιλα ζευγάρια και γενικά φοριέται πολύ έντονα στον κοινωνικό περίγυρο. Εν αντιθέσει σαφώς με τα ετεροφυλόφιλα ζευγάρια, που μια τέτοια ερώτηση θα ήταν περισσότερη προσβλητική, παρά ένδειξη ενδιαφέροντος.

Τι είναι τελικά αυτό που μας ωθεί λοιπόν να θέτουμε μια τέτοια απορία; Πρωταρχικά, είναι το γεγονός ότι θεωρούμε μια ομοφυλόφιλη σχέση πολύ πιο εύθραυστη από μια ετεροφυλόφιλη. Ακόμα κι εμείς οι ίδιοι ξέρουμε ότι δύο άτομα του ιδίου φύλου δεν μπορούν να στεριώσουν για πολύ…για να το πούμε πιο απλά. Το πιο ανησυχητικό είναι ότι ο φόβος αυτός είναι και πραγματικότητα, με τις περισσότερες σχέσεις να μην μπορούν να περάσουν το χρονικό ορίζοντα του τριμήνου (ίσως να λέω και πολύ). Δεν είναι σπάνια η ρήση ότι ένα gay διάστημα είναι το διπλάσιο σε straight χρόνια. Αρλούμπες βέβαια λέω εγώ! Όλοι ξέρουμε τους λόγους που συμβαίνει κάτι τέτοιο. Τα αισθήματα ενοχών από τη πλευρά των ομοφυλοφίλων, η έλλειψη κοινωνικής αποδοχής κι ενσωμάτωσης του ζευγαριού, η αδυναμία της ελεύθερης έκφρασης σε δημόσιο χώρο, η έλλειψη συχνά προσωπικού χώρου, αλλά και τόσα άλλα που μπορεί ο καθένας μας να απαριθμήσει, μας έχουν φέρει σε αυτό το σημείο. Συνεχίζω, όμως, να αναρωτιέμαι…γιατί είναι ενδιαφέρον να ρωτάς συνέχεια ένα ζευγάρι δύο ανδρών για παράδειγμα πώς και τυχαίνει να είναι ακόμα μαζί, ενώ η ίδια ερώτηση σε ένα τυπικό ζευγάρι straight θα ήταν αφόρητη αγένεια που υποδηλώνει έλλειψη της πίστης ότι είναι ικανοί να διατηρήσουν μια μόνιμη σχέση.

Δεν ξύπνησα σήμερα φυσικά κι ανακάλυψα ότι υπάρχουν κοινωνικά ερείσματα στο καθετί. Όχι! Το ήξερα αυτό προ πολλού. Κι ούτε μέμφομαι εναντίον των φίλων μου που δείχνουν ενδιαφέρον. Προς Θεού! Ξέρω ότι κι αυτοί ασυναίσθητα πέφτουν σε αυτό το ολίσθημα. Θέλω να πάω απλά ένα βήμα παραπέρα. Τι θα μπορούσε να βελτιώσει τη κατάσταση; Η εύκολη απάντηση είναι αυτή της κοινωνικής ενσωμάτωσης. Αναμφίβολα οι αποδοχή των ομοφυλόφιλων ζευγαριών, δίνοντάς τους τα ίδια δικαιώματα με τα ετεροφυλόφιλα θα έκανε τα πράγματα πιο εύκολα. Ένα σύμφωνο συμβίωσης ή ένας πολιτικός γάμος (αδιάφορο ειλικρινά το πώς θα το ονομάσουν) θα έλυνε άμεσα πολλά προβλήματα. Και εδώ θέλω να τονίσω κάτι πολύ σημαντικό. Η ρηξικέλευθη αλλαγή που θα προκαλούσε μια τέτοια εξέλιξη δεν θα ήταν άμεσα εμφανής τόσο στη κοινωνία, αλλά περισσότερο στους ίδιους τους ομοφυλόφιλους. Η αίσθηση και μόνο ότι μπορείς και νομικά, αλλά και κοινωνικά να είσαι κατοχυρωμένος θα βοηθούσε σημαντικά στη σταθερότητα των σχέσεων. Επί της ουσίας είναι η θεσμοποίηση μια ολόκληρης κοινωνικής ομάδας που θα άλλαζε αναγκαστικά τη συμπεριφορά της και συνεπακόλουθα την αντιμετώπιση της κοινωνίας απέναντι της.

Ξέρω ήδη ότι πολλοί – κυρίως straight – θα ανέτειναν το γεγονός ότι με αυτό τον τρόπο θα μπαίναμε στα συντηρητικά μοτίβα των straight. Η αλήθεια είναι ότι δυνητικά – αν όχι σίγουρα – κάτι τέτοια αναμφισβήτητα θα συμβεί αργά ή γρήγορα αν οι gay μπουν σε μια οικογενειακή διαδικασία. Όταν θα φτάσουν να είναι παντρεμένοι, ενδεχομένως και με παιδιά, θα είναι αδιανόητο να ρωτάς συνεχώς αν τα πηγαίνουν καλά, γιατί τότε θα είναι σαν να τους μέμφεσαι. Δεν ξέρω κατά πόσο είναι καλό να έχω τη δυνατότητα να γίνω μια μετουσίωση των γονιών μου. Ίσως να μου προκαλέσει μακροπρόθεσμα μια αφόρητη δυστυχία. Στη τελική, όμως, προτιμώ να έχω το δικαίωμα στη πιθανή δυστυχία, παρά να μου στερείται χωρίς λόγω και αιτία…απλά για το καλό μου!

Σαφώς μια τέτοια συζήτηση δεν μπορεί να περιοριστεί σε μια κατοσταριά γραμμές…και σίγουρα δεν έχω αυτό το σκοπό. Σκόρπιες σκέψεις ρίχνουμε εδώ και εκεί έξω υπάρχουν άνθρωποι που θα τις διαβάσουν και ίσως και να συνδιαλεχτούν.